Εδώ και ενάμιση χρόνο, εκτυλίσσεται μια προσπάθεια των εργαζομένων στο ΚΕΘΕΑ να υπογράψουν συλλογική σύμβαση. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 24ωρη απεργία, στην οποία το μεγαλύτερο μέρος των υπηρεσιών του οργανισμού παρέμεινε κλειστό.
Την οκταετία 2010-18, στο ΚΕΘΕΑ σημειώνεται μεγάλος αριθμός αποχωρήσεων, την ώρα που το πρόβλημα της εξάρτησης μεγαλώνει. Από την έναρξη της κινητικότητας στο δημόσιο τομέα, τα αιτήματα μετάταξης πολλαπλασιάζονται και ο οργανισμός, αντί να διερευνήσει τις αιτίες που κάνουν τους ανθρώπους του να θέλουν να φύγουν, προσπαθεί απλώς να τους εμποδίσει με αμφίβολες νομικές ερμηνείες. Ωστόσο, το ζήτημα παραμένει: η έξοδος των εργαζομένων σε συνθήκες οικονομικής κρίσης σημαίνει, πολύ απλά, πως το ΚΕΘΕΑ δεν είναι πια ένας ελκυστικός τόπος εργασίας. Και αυτό με δική του ευθύνη.
Παράλληλα, το ΚΕΘΕΑ προσπαθεί να αναπληρώσει τις απώλειες και να αναπτύξει νέες και απαραίτητες υπηρεσίες, προσλαμβάνοντας προσωπικό με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών από τα προγράμματα του ΟΑΕΔ και αύριο από το ΕΣΠΑ. Η ανάπτυξη υπηρεσιών υγείας με τέτοιους τρόπους είναι γενικότερο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας και απαιτεί εκτενέστερη ανάλυση. Η συστηματική πολιτική διακρίσεων και διαχωρισμού αυτών των εργαζομένων από τους «κανονικούς» στο εσωτερικό του οργανισμού, σε πλήρη δυσαρμονία με την ομόφωνα εκφρασμένη περί του αντιθέτου άποψη των τελευταίων, είναι αποκλειστικά δική του ευθύνη, με σοβαρές προεκτάσεις για τις εργασιακές σχέσεις εν γένει, αλλά και για την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών.
Πολιτικό παράδοξο
Το πρώτο εξόχως πολιτικό ζήτημα που αναδεικνύεται, είναι το αν αποδεχόμαστε την υπερίσχυση της ατομικής σύμβασης έναντι της συλλογικής. Κατά πόσο, δηλαδή, μπορεί ο εργοδότης να υποχρεώνει τον εργαζόμενο να υπογράψει ότι εξαιρείται από τη Συλλογική Σύμβαση του χώρου εργασίας του, ιδίως όταν δουλεύει στις ίδιες μονάδες, με του ίδιους προϊστάμενους, για την ίδια εργασία με όσους καλύπτονται από αυτήν. Σε μια περίοδο που είναι ζητούμενο και πρόταγμα η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, πώς μπορεί ένας οργανισμός δημοσίου συμφέροντος να προτάσσει τις ατομικές συμβάσεις;
Το ΚΕΘΕΑ θεωρεί ότι η επέκταση των συλλογικών συμβάσεων «σε κάθε τρίτο συνεργαζόμενο με το ΚΕΘΕΑ (…) θα δίνει την εντύπωση ότι εξυπηρετούν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, χωρίς αυτό να αποτελεί κατ΄ ανάγκη άποψη και επιθυμία του φορέα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι εργαζόμενοι στα ΕΣΠΑ», όπως αναφέρει ενημερωτικό σημείωμα προς το προσωπικό. Το ότι οι πάγιες και διαρκείς ανάγκες στοιχειοθετούνται από τις άδειες που δικαιούται ο εργαζόμενος κι όχι από την κοινωνική αναγκαιότητα, δεν χρειάζεται νομίζω να σχολιαστεί. Το ότι ένας οργανισμός που καλείται να υλοποιήσει προγράμματα ΕΣΠΑ «ύψους 7-9 εκ. ευρώ και να προβεί σε αντίστοιχες προσλήψεις προσωπικού για την υλοποίηση των δράσεων αυτών, οι οποίες να υπερβαίνουν τις 150», θεωρεί ότι αυτά μπορεί και να μην εξυπηρετούν πάγιες ανάγκες στο χώρο της πολιτικής για τη δημόσια υγεία, αποτελεί σίγουρα πολιτικό παράδοξο, τη στιγμή μάλιστα που δημοσίως καταγγέλλει την υποστελέχωσή του, ζητώντας επιπλέον θέσεις προσωπικού.
Τα αιτήματα
Αντιδρώντας, οι εργαζόμενοι συσπειρώθηκαν γύρω από το Σύλλογο Εργαζομένων, υπερδιπλασίασαν τα ποσοστά συμμετοχής τους στις διαδικασίες του και ανέλαβαν την ευθύνη να διεκδικήσουν ένα δημοκρατικό, αξιοπρεπές και αποτελεσματικό πλαίσιο εργασίας για τον οργανισμό. Μέσα από μαζικές διαδικασίες κατέθεσαν πρόταση για νέο κανονισμό εργασίας και διαμόρφωσαν αιτήματα για μια συλλογική σύμβαση που στηρίζει τους εργαζόμενους στο έργο τους. Τι ζητούν κατά κύριο λόγο:
- Υπογραφή Σύμβασης και Κανονισμού Εργασίας που θα καλύπτει το σύνολο των εργαζομένων, χωρίς αποκλεισμούς.
- Ανεξάρτητο δευτεροβάθμιο όργανο που θα εξετάζει την ορθή εφαρμογή του Κανονισμού Εργασίας ελέγχοντας τις πράξεις της διοίκησης.
- Σύγχρονο, σοβαρό, διαυγές και αξιόπιστο σύστημα επιλογής προϊσταμένων το οποίο θα μεριμνά για την ισότιμη μεταχείριση όλων των εργαζομένων με συγκεκριμένα κριτήρια και διαδικασίες που απουσιάζουν παντελώς.
- Αμφίδρομο, ουσιαστικό και λειτουργικό σύστημα αξιολόγησης με σκοπό την ενίσχυση των εργαζομένων με συγκεκριμένα και ξεκάθαρα κριτήρια και διαδικασίες.
- Ρυθμίσεις εργασιακών ζητημάτων, όπως εφημερίες και μέτρα στήριξης των ίδιων και της οικογενειακής τους ζωής, για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στο αντικειμενικά ιδιαίτερα απαιτητικό έργο στο πεδίο των εξαρτήσεων χωρίς να «καίγονται».
Απαντώντας σε όλα αυτά, η διεύθυνση του οργανισμού θεωρεί ότι η Συλλογική Σύμβαση και ο Κανονισμός Εργασίας δεν χρειάζονται αλλαγές, επειδή το ΚΕΘΕΑ «λειτουργεί ικανοποιητικά», αγνοώντας για ακόμη μια φορά τη θέση της συντριπτικής πλειοψηφίας των εργαζομένων ότι υπάρχει πρόβλημα πολιτικής, διαδικασιών και διοίκησης. Και επειδή λειτουργεί ικανοποιητικά, θεωρεί η διεύθυνση ότι δεν χρειάζεται να συζητήσει παραπάνω, παραμερίζει την ομόφωνη θέση των εργαζομένων και δηλώνει ότι θα προσφύγει μονομερώς στον ΟΜΕΔ, με τη θέση να μην αλλάξουν οι υφιστάμενες συλλογικές ρυθμίσεις! Οι εργαζόμενοι είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον αγώνα για υπογραφή συλλογικής σύμβασης γιατί, σε τελική ανάλυση, ισχυροποιούν με αυτόν τον τρόπο το ίδιο το ΚΕΘΕΑ. Τα παραπάνω αιτήματα των εργαζομένων δεν επιφέρουν καμία οικονομική επιβάρυνση. Αντίθετα, δημιουργούν συστήματα ελέγχου, αξιοκρατίας, διαφάνειας και αποτελεσματικότητας, τα οποία είναι υπαρκτά και ευρέως αποδεκτά στα δημόσια συστήματα διοίκησης διεθνώς, αλλά προφανώς γίνονται αντιληπτά ως περιορισμός της ισχύος της διεύθυνσης στο ΚΕΘΕΑ. Ίσως είναι καιρός να ανοίξει μια δημόσια συζήτηση γύρω από τα ζητήματα αυτά γενικότερα. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Δημήτρης Κολοκάθης, Πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων
Δημοσιεύτηκε στις 3/3/19 στην εφημερίδα Η Εποχή
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΚΕΘΕΑ 